Het loon is de vergoeding die door de werkgever aan de werknemer verschuldigd is ter zake van de bedongen arbeid. Het is de tegenprestatie van de bedongen arbeid. Een arbeidsrecht advocaat Amsterdam kan vaak helpen wanneer het loon niet wordt ontvangen. In plaats van geld kan de werknemer het loon geheel of gedeeltelijk in goederen ontvangen (van de onderneming waarin de werknemer werkt. Dit wordt door juristen het truckstelsel genoemd. Hierin staat de vorm waarin het loon is vastgesteld centraal. Belangrijk is daarbij dat de waarde overeenkomt met de werkelijke waarde. Dus geen hogere waarde dan de werkelijke waarde! Effecten zijn hier overigens van uitgesloten. 

Samengevat bestaan er grofweg de volgende vormen van loon binnen het Nederlandse arbeidsrecht:

• Geld
  • Een vast bedrag dat naar tijdruimte is vastgesteld, volgens HR 18 december 1953 is het niet afhankelijk van de inzet van de medewerker;
  • Stukloon. Dit is afhankelijk van de inzet van de medewerker. 
  • Inconveniëntentoeslag, vies & vuil werk extra vergoeding
  •  Aanwezigheidsdiensten
  •  Overwerkvergoeding
  • 13^de maand
  • Normaal loon voor mensen die 4-weken contract hebben en niks extra’s       
  • Bedongen gratificatie
  • Winstaandeel
  • Uitkering niet genoten vakantieaanspraken
  • Diplomatoeslag
  • Werknemersdeel pensioenpremie

• Loon in natura (HR 12 oktober 2001, jar 2001/217)
  • Kortingen op eigen producten, zoals gratis rechtsbijstand. Wanneer de auto echter alleen ter beschikking wordt gesteld ter uitvoering van de bedongen werkzaamheden is het geen loon.
  • Eigenlijke dienstwoning: werknemer die om de door hem verrichten arbeid te verrichten een bepaalde woning MOET bewonen (een verplichting en een gebruiksPLICHT). Denk aan de conciërge, boswachter, bewaker).

• Diensten en dergelijke
  • Onderricht, kost & inwoning, kinderopvang, en medische verzorging.

• Effecten en dergelijke
  • Bedrijfsaandelen, optierechten. Opties moeten zijn bedongen als tegenprestatie voor de arbeid.

Wat juridisch niet als loon wordt aangemerkt: 

• Kerst- en Nieuwjaargratificaties die niet zijn afgesproken
• Onkostenvergoeding
• Presentiegelden
• Fooien
• Schadevergoeding voor arbeidsongeval ( 7:658 BW)
• Schadevergoeding beëindiging arbeidsovereenkomst
• Werkgeversdeel pensioenpremie
• Voldoening van anders dan in geld vastgestelde loon.

Het uitgangspunt is contractvrijheid, maar invulling vindt plaats door:

1. De arbeidsovereenkomst (wat partijen zijn overeengekomen): advocaatarbeidsrecht.org. Is er geen afspraak gemaakt dan is het gebruik bepalend!
2. De CAO
3. De collectie arbeidsvoorwaardenregeling

Beperking op de contractsvrijheid, door:

1. Wet op minimumloon en minimumvakantiebijslag. Het is een civiele wet, wordt daarna bestuursrechtelijk gehandhaafd. Het moet gaan om eenvoudig vast te stellen overtredingen, dat is de WML niet.

2. Het beginsel: gelijke arbeid in gelijke omstandigheden op gelijke wijze worden beloond, maar niet als objectieve rechtvaardigingsgrondslag een ongelijke beloning toestaat. Opleiding, ervaring en geschiktheid voor een andere functie kunnen een rol spelen. Bij loonbetaling mag je niet discrimineren. Gelijk loon voor gelijke gevallen. Mannen en vrouwen dienen gelijke loon te krijgen voor hetzelfde werk. Indien dit niet het geval is kan de vrouw loonvordering (art. 7:646 BW) instellen. Onderscheid tussen personeel met bepaalde arbeidsovereenkomst, en onbepaalde arbeidsovereenkomst is ook verboden. Beginsel van gelijke behandeling. Uitzonderlijk mogelijk afspraken die in de CAO zijn onderhandeld, zie HR 30 januari 2004, jar 2004-68.

Verhindering: recht op een voor die loonverplichting in de plaats tredende vergoeding. Geen hogere waarde dan werkelijke waarde.

Nadere invulling inzagerecht: werknemer kan geen inzage verlangen van de gehele boekhouding, maar alleen van datgene wat hij nodig heeft om het voor hem verlangde gegevens te kunnen vaststellen. Het inzagerecht moet niet te zwaar op de werkgever gaan drukken.

Tijdsruimte vastgesteld loon: De hoogte van het loon niet afhankelijk van de inzet van de werknemer, maar afhangt van het verstrijken van een periode.

Loonbepalingen in BW:

• Art. 7:616 BW: werkgever moet loon op tijd betalen.
• Art. 7:623 jo art. 7:624 BW: tijdstip van betaling.
• Art. 7:625 BW: loon niet op tijd betaald
• Art. 7:626 BW: verplichting van de werkgever om een loonstrookje te verstrekken (bruto-netto vergelijking zichtbaar
• Art. 7:631 BW: gedwongen loonbesteding/winkelnering niet toegestaan. Werkgever kan werknemer niet dwingen zijn loon te besteden zoals werkgever dat wil. Uitzondering art. 7:631 lid 1 BW: Inhouding op het loon is alleen toegestaan met een wettelijk voorschrift, bv loonbelasting en sociale verzekeringspremies.
• Studieovereenkomst: Terugbetalen studie niet in strijd met gedwongen winkelnering. Er zijn wel voorwaarden aan verbonden, het moet gaan om een financiële regeling:
  • Gedurende welke tijd werkgever voordeel gehad aan studie
  • Na afloop van de individuele arbeidsovereenkomst een deel terugbetalen of loon etc.
  • Evenredigheid.

Sancties bij niet geoorloofde loonvorm

Het betaalde loon behouden, en nogmaals van de werkgever vorderen: https://arbeidsrechtadvocaat.org/. Rechter mag dit matigen en niet verder gaan dan door de werknemer geleden schade. De betaling van het loon is niet bevrijdend en dus nietig. Daarnaast de wettelijke verhoging van het loon als de werkgever niet op tijd betaald, art 7:674 lid 2 BW.